Anayasa Mahkemesi (AYM), CHP’nin TBMM’de yapılan Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyeliği seçimlerinin iptali istemini “görevsizlik” gerekçesiyle reddetti. Karara dört üye karşı çıktı.
Karşı oy yazılarında en dikkat çekici değerlendirme, AYM Üyesi Kenan Yaşar’dan geldi. Yaşar, Anayasa’ya yapılan parçalı müdahalelerin bir araya geldiğinde “yapısal bir hak ihlali” oluşturduğunu vurgulayarak, bu durumu “mozaikleşmiş anayasa ihlali” kavramıyla tanımladı.
Yaşar, “Anayasa yargısının esası biçimden çok maddi sonuca odaklanmaktır. Aksi halde yasama organına, ‘etiket mühendisliği’ yoluyla anayasal sınırlamaları aşabilirsin mesajı verilmiş olur” ifadelerini kullandı.
Karar “görevsizlikten” reddedildi
CHP, TBMM Genel Kurulu’nda yapılan ve Fuzuli Aydoğdu, Hakan Yüksel, Seyfi Han, Cengiz Aydemir ile Alişan Tiryaki’nin HSK üyeliğine seçildiği oylamayı Anayasa Mahkemesi’ne taşımış, işlemin iptalini ve yürürlüğünün durdurulmasını istemişti.
Yüksek Mahkeme, başvuruyu 11’e karşı 4 oyla reddetti. Gerekçeli kararda, TBMM kararının “İçtüzük değişikliği” niteliğinde olmadığı ve bu nedenle Anayasa Mahkemesi’nin denetim alanı dışında kaldığı belirtildi.
4 üyeden sert karşı oy
Karara Başkanvekilleri Hasan Tahsin Gökcan ve Basri Bağcı ile üyeler Selahaddin Menteş ve Kenan Yaşar karşı çıktı.
Gökcan ve Bağcı, “Seçim usulü Anayasa tarafından belirlenen HSK üyeliği seçiminin, Anayasa’da öngörülen usule aykırı yapıldığı iddiasının esastan incelenmemesi kendi içinde çelişkidir” diyerek çoğunluk görüşüne itiraz etti.
Yaşar’dan ‘mozaikleşmiş ihlal’ vurgusu
Kenan Yaşar, karşı oy yazısında dikkat çeken yeni bir kavram önerdi:
“Bazı ihlaller açık ve tekil değildir; parçalı ve zamana yayılmış işlemler bütüncül bir etki yaratır. Bu parçalı müdahaleler birleştiğinde anayasal düzenin özüne zarar verir. Bu durumu ‘mozaikleşmiş anayasa ihlali’ olarak adlandırmak mümkündür.”
Yaşar, Anayasa Mahkemesi’nin bu tür dolaylı müdahaleleri “denetim dışı” bırakmasının anayasal güvenceleri işlevsiz hale getireceğini de vurguladı.
Menteş’ten Alişan Tiryaki uyarısı
Üye Selahattin Menteş ise karşı oyunda, HSK üyesi seçilen Alişan Tiryaki’nin adaylık sürecinde hâlen Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Başkan Yardımcısı olarak görev yaptığını hatırlatarak, bunun “avukatlıkla bağdaşmayan bir görev” olduğunu belirtti. Menteş, bu nedenle seçim sürecinin Anayasa’ya aykırı olduğunu savundu.